Rửa tiền là gì? Các hình thức và cách ngăn chặn

Rửa tiền chúng ta thường nghe đến hay nói về hoạt động mà không được pháp luật công nhận. Rửa tiền nhằm mục đích che giấu số tiền có được không hợp lệ hay biến số tiền không hợp pháp thành hợp pháp. Cùng tìm hiểu chi tiết rửa tiền là gì?

Rửa tiền là gì?

Rửa tiền (money laundering) là một hoạt động bất hợp pháp khiến cho số tiền lớn được tạo ra từ hoạt động tội phạm, chẳng hạn như buôn bán mai thúy hoặc tài trợ khủng bố, buôn lâu có vẻ như đến từ một nguồn hợp pháp. Tiền từ hoạt động tội phạm được coi là bẩn và quá trình này “rửa” nó để trông sạch sẽ. Các tổ chức tài chính áp dụng các chính sách chống rửa tiền để phát hiện và ngăn chặn hoạt động này.

Các mục đích của rửa tiền

• Che giấu nguồn gốc bất hợp pháp: Để tránh bị phát hiện và truy tố về các hành vi phạm tội ban đầu.
• Hợp pháp hóa tài sản: Để có thể sử dụng tài sản này một cách công khai và hợp pháp.
• Tránh thuế: Tránh phải nộp thuế đối với số tiền thu được từ các hoạt động phạm tội.

Rửa tiền hoạt động như thế nào?

Rửa tiền là hoạt động thiết yếu đối với các tổ chức tội phạm sử dụng tiền kiếm được bất hợp pháp. Tội phạm gửi tiền vào các tổ chức tài chính hợp pháp để có vẻ như tiền đến từ các nguồn hợp pháp. Rửa tiền thường bao gồm ba bước dưới đây mặc dù một số giai đoạn có thể được kết hợp hoặc lặp lại.

1. Vị trí: Đưa “tiền bẩn” vào hệ thống tài chính hợp pháp.
2. Phân lớp: Che giấu nguồn tiền thông qua một loạt các giao dịch và thủ thuật ghi sổ kế toán.
3. Tích hợp: Tiền rửa được giải ngân từ tài khoản hợp pháp.

Các hình thức rửa tiền

• Cấu trúc hoặc chia nhỏ: Các khoản tiền mặt lớn kiếm được bất hợp pháp được chia thành nhiều khoản tiền gửi nhỏ và trải rộng trên nhiều tài khoản khác nhau.
• “Lừa” hay kẻ buôn lậu tiền mặt: Tiền mặt được buôn lậu qua biên giới và gửi vào các tài khoản nước ngoài
• Đầu tư vào hàng hóa: Sử dụng đá quý và vàng có thể dễ dàng chuyển đến các khu vực pháp lý khác
• Mua và bán: Sử dụng tiền mặt để đầu tư nhanh vào các tài sản như bất động sản, ô tô và thuyền
• Đánh bạc: Sử dụng giao dịch sòng bạc để rửa tiền
• Công ty vỏ bọc : Thành lập các công ty hoặc tập đoàn không hoạt động chỉ tồn tại trên giấy tờ.

Cách phòng chống rửa tiền

Việc ngăn chặn rửa tiền là một nhiệm vụ khó khăn, đòi hỏi sự phối hợp của nhiều cơ quan, tổ chức và quốc gia. Một số biện pháp ngăn chặn rửa tiền phổ biến bao gồm:

• Cải thiện khung pháp lý: Ban hành và thực thi các luật pháp nghiêm minh về chống rửa tiền.
• Tăng cường giám sát: Tăng cường giám sát các giao dịch tài chính, đặc biệt là các giao dịch có giá trị lớn hoặc có dấu hiệu bất thường.
• Hợp tác quốc tế: Tăng cường hợp tác giữa các quốc gia để chia sẻ thông tin và truy bắt tội phạm rửa tiền xuyên quốc gia.
• Nâng cao nhận thức: Tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục để người dân hiểu rõ về tội phạm rửa tiền và biết cách báo cáo các hành vi nghi vấn.
• Cải thiện công tác kiểm tra nội bộ: Các tổ chức tài chính cần tăng cường kiểm tra nội bộ để phát hiện và ngăn chặn các hoạt động rửa tiền.

Quy định của pháp luật Việt Nam về rửa tiền

Các hành vi bị nghiêm cấm trong phòng chống rửa tiền được quy định tại Điều 8 Luật Phòng, chống rửa tiền 2022, bao gồm:

• Tổ chức, tham gia hoặc tạo điều kiện, trợ giúp thực hiện hành vi rửa tiền.
• Thiết lập, duy trì tài khoản vô danh hoặc tài khoản sử dụng tên giả.
• Thiết lập, duy trì quan hệ kinh doanh với ngân hàng vỏ bọc.
• Cung cấp trái phép dịch vụ nhận tiền mặt, séc, công cụ tiền tệ khác hoặc công cụ lưu trữ giá trị và thực hiện thanh toán cho người thụ hưởng.
• Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong phòng, chống rửa tiền xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
• Cản trở việc cung cấp thông tin phục vụ công tác phòng, chống rửa tiền.
• Đe dọa, trả thù người phát hiện, cung cấp thông tin, báo cáo, tố cáo về hành vi rửa tiền.

Cuối cùng

Rửa tiền là một loại tội phạm tài chính nghiêm trọng ảnh hưởng đến cả nền kinh tế và xã hội. Với sự đa dạng về hình thức rửa tiền, việc ngăn chặn đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa các cơ quan thực thi pháp luật, tổ chức tài chính và các quốc gia. Những biện pháp chống rửa tiền cần được thực thi nghiêm ngặt để bảo vệ sự minh bạch và ổn định của nền kinh tế.